Nếu Trump hủy hợp đồng SpaceX của Musk, có thể buộc Mỹ đến gần Nga hơn.

 

Tác giả  Mandy Taheri.... 07/ 06 /2025 ....DNYUZ

Khi Tổng thống Donald Trump đe dọa hủy bỏ các hợp đồng của SpaceX với chính phủ  trong bối cảnh thù hận với Elon Musk, các chuyên gia nói với Newsweek rằng động thái này có thể khiến Mỹ phụ thuộc vào Nga để phóng lên và tiếp cận không gian.

Clayton Swope, phó giám đốc Dự án An ninh Hàng không Vũ trụ thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nói với Newsweek hôm thứ Sáu, "SpaceX vô cùng quan trọng đối với an ninh quốc gia của Mỹ và NASA", nói thêm rằng nếu các hợp đồng bị chấm dứt, "NASA sẽ một lần nữa phải quay sang Nga để đến và đi từ Trạm Vũ trụ ISS ".

Tại sao điều này lại quan trọng.

NASA và SpaceX đã xây dựng một trong những quan hệ đối tác công-tư quan trọng nhất trong khám phá không gian hiện đại. Kể từ năm 2015, SpaceX đã nhận được hơn 13 tỷ USD trong các hợp đồng của NASA, khiến nó trở thành một trong những đối tác tư nhân lớn nhất của cơ quan này.

SpaceX được tích hợp sâu vào an ninh quốc gia và chương trình vũ trụ của Hoa Kỳ, với Swope nói với Newsweek: "SpaceX không giống như ruột thừa mà là một cơ quan quan trọng trong mọi thứ hiện Hoa Kỳ đang làm trong không gian".

Musk, Giám đốc điều hành SpaceX và là cựu đồng minh của Trump đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), đã đụng độ công khai với tổng thống vào hôm thứ Năm trong một cuộc trao đổi sôi nổi trên mạng xã hội. Cuộc tranh cãi bắt đầu từ những lời chỉ trích của Musk về dự luật chi tiêu do Trump hậu thuẫn, và leo thang thành các mối đe dọa về các hợp đồng liên bang và các cáo buộc liên quan đến mối quan hệ của Trump với tay tội phạm tình dục trẻ em Jeffrey Epstein.

Những điều cần biết.

Hôm thứ Năm, tổng thống đe dọa chấm dứt các hợp đồng khác nhau với Musk, ông viết trong một bài đăng trên Truth Social: "Cách dễ nhất để tiết kiệm tiền trong Ngân sách của chúng tôi, hàng tỷ và hàng tỷ đô la, là chấm dứt các khoản trợ cấp và hợp đồng của chính phủ với Elon."

SpaceX nắm giữ hàng tỷ đô la trong các hợp đồng của NASA và đóng một vai trò quan trọng trong chương trình vũ trụ của Hoa Kỳ. Trong khi một số chuyên gia nói với Newsweek, họ không tin rằng các hợp đồng sẽ bị hủy bỏ, họ đã nêu lên lo ngại về ảnh hưởng quá lớn của công ty SpaceX đối với ngành công nghiệp và những lỗ hổng quan trọng mà công ty có thể để lại.

Tiếp cận ISS.

 Swope cho biết hôm thứ Sáu trong một tuyên bố gửi qua email "SpaceX vô cùng quan trọng đối với an ninh quốc gia Hoa Kỳ và NASA. SpaceX không giống như ruột thừa, mà là một cơ quan quan trọng trong mọi thứ mà Hoa Kỳ đang làm trong không gian".

"Việc chấm dứt công việc với SpaceX sẽ để lại một khoảng trống to lớn không thể lấp đầy bằng các lựa chọn khác có sẵn hiện nay. Tác động lớn nhất sẽ là phóng tàu vũ trụ và duy trì các Trạm Vũ trụ Quốc tế. NASA sẽ một lần nữa phải quay sang Nga để đến và đi từ trạm vũ trụ".

Vào năm 2014, SpaceX đã được chọn để cung cấp dịch vụ phóng phi hành đoàn đến trạm vũ trụ ISS thông qua việc phát triển Crew Dragon, một phương tiện  vận chuyển các phi hành gia đến và đi từ ISS, cùng các nhiệm vụ hoạt động của nó. NASA không có cách nào khác để đến và đi từ ISS một cách độc lập mà không có SpaceX.

Scott Hubbard, cựu giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ames của NASA, giám đốc chương trình sao Hỏa đầu tiên và là người sáng lập Viện Sinh học Thiên văn của NASA, nói với Newsweek rằng, kết quả của các biện pháp này và các biện pháp khác khiến ông không tin rằng các mối đe dọa của Trump sẽ được thực hiện, nói rằng: "Không có lựa chọn nào khác cho sự kết hợp của F9-Dragon hiện tại".

"Ông ấy sẽ khiến các phi hành gia trên ISS bị mắc kẹt trừ khi ông ấy muốn  cầu xin người Nga để cố gắng có thêm nhiều chuyến bay Soyuz", đề cập đến tàu vũ trụ cung cấp phương tiện vận chuyển có người lái đến ISS.

Nga, trước đây là một phần của Liên Xô, và Mỹ, từ lâu đã tham gia vào một cuộc chạy đua không gian. Nga đang tích cực phát triển trạm vũ trụ của riêng nó, được gọi là Trạm dịch vụ quỹ đạo Nga (ROSS), để kế nhiệm ISS, dự kiến sẽ nghỉ hưu vào năm 2030. Việc xây dựng dự án đã được đề xuất sẽ bắt đầu vào năm 2027.

Laura Forczyk, người sáng lập công ty tư vấn vũ trụ Astralytical, nói với Newsweek rằng mặc dù có khả năng Mỹ có thể đàm phán hợp đồng với Nga để đưa các phi hành gia lên ISS, nhưng "môi trường địa chính trị hiện tại sẽ khiến điều đó trở nên khó khăn".

Căng thẳng giữa Washington và Moscow vẫn ở mức cao khi các cuộc đàm phán ngừng bắn cho cuộc chiến Nga-Ukraine bị đình trệ, với vòng đàm phán sau cùng chỉ kéo dài 90 phút nhưng không có nhiều tiến triển. Thêm vào căng thẳng, Dmitry Novikov, phó chủ tịch thứ nhất của Ủy ban Duma Quốc gia Nga về các vấn đề quốc tế, nói với hãng tin nhà nước TASS hôm thứ Sáu rằng, mặc dù ông không tin Musk sẽ cần tị nạn chính trị, nhưng "nếu ông ấy làm như vậy, Nga tất nhiên có thể cung cấp điều đó".

Các chuyên gia vũ trụ phần lớn đồng ý rằng  về căn bản Musk có "độc quyền" trong ngành, chịu trách nhiệm về việc di chuyển những người chủ chốt và phóng "hơn 90% vệ tinh của Mỹ vào không gian", Darrell West, một thành viên cấp cao tại Trung tâm Đổi mới Công nghệ trong chương trình nghiên cứu quản trị tại Viện Brookings ở Washington, đã nói với Newsweek.

Trong khi các công ty như Blue Origin và Boeing của Jeff Bezos cũng tham gia vào chuyến bay vũ trụ, họ không hoạt động với công suất tương tự như SpaceX, hoặc không nắm giữ cùng số lượng và loại hợp đồng của chính phủ.

Michelle Hanlon, giám đốc điều hành của Trung tâm Luật Hàng không và Vũ trụ của Đại học Mississippi, nói với Newsweek trong một email: "Chắc chắn, có những nhà cung cấp dịch vụ phóng khác, nhưng SpaceX vẫn chiếm ưu thế, và thời gian cần thiết để thay thế tất cả các dịch vụ sẽ trì hoãn nhiều nhiệm vụ quan trọng và kế hoạch chiến lược, bao gồm cả Golden Dome đã được đề xuất."

Bà nói thêm rằng "Sự phụ thuộc của Mỹ vào SpaceX không phải là do thiên vị mà là sự cần thiết và tính hiệu quả".

Các khía cạnh của chương trình vũ trụ.

Nghiên cứu và thám hiểm không gian vượt ra ngoài lãnh vực khoa học. Chúng là trung tâm của an ninh quốc gia Hoa Kỳ. Bộ Quốc phòng có nhiều hợp đồng phóng vệ tinh được xử dụng cho GPS (hệ thống định vị toàn cầu), thu thập thông tin tình báo và phối hợp quân sự. Trong Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ và Liên Xô đã cạnh tranh quyết liệt để giành quyền thống trị trong không gian, coi đó là một lĩnh vực quốc phòng quan trọng.

 West nói "Bản thân không gian quan trọng như một mục đích trong việc khám phá và thu thập kiến thức mới. Nhưng nó cũng đang đảm nhận vai trò phòng thủ, bởi vì không gian đang được quân sự hóa. Có cả vũ khí tấn công lẫn phòng thủ có thể được đưa vào không gian".

"Có rất nhiều điều liên quan đến mối quan hệ này. Mọi người lo lắng nếu có một cuộc chiến nghiêm trọng, đối thủ có thể bắn hạ vệ tinh của chúng ta và phá hủy hệ thống GPS cùng thông tin liên lạc bằng di động của chúng ta".

Ngoài các vụ phóng tên lửa và sứ mệnh lên ISS, chương trình vũ trụ của Mỹ chứa đựng một loạt các hoạt động, bao gồm khai triển các đài quan sát khoa học đặt trong không gian, phóng tàu đổ bộ mặt trăng và chuẩn bị các sứ mệnh có người lái và không người lái lên mặt trăng và các hành tinh khác, cùng các sáng kiến khác.

Điều gì xảy ra tiếp theo.

Khi Newsweek liên hệ với Tòa Bạch Ốc để bình luận vào hôm thứ Sáu, nó đã được đề cập đến tuyên bố của Thư ký Báo chí NASA Bethany Stevens, được gửi qua email cho Newsweek.

Stevens nói "NASA sẽ tiếp tục thực hiện tầm nhìn của Tổng thống về tương lai của không gian. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các đối tác trong ngành của mình để bảo đảm các mục tiêu của Tổng thống trong không gian được đáp ứng."

Với tính chất bất ổn ở mối thù của họ, vẫn chưa rõ liệu Trump có cố gắng hủy bỏ các hợp đồng hiện có hay hạn chế các thỏa thuận trong tương lai, hay liệu Musk có thể rút SpaceX hoàn toàn ra khỏi các cam kết của chính phủ hay không.

{Bài báo T"rump hủy hợp đồng SpaceX của Musk có thể buộc Mỹ đến gần Nga hơn" xuất hiện đầu tiên trên Newsweek.}

------------------

_ Tác giả  Mandy Taheri.

_ Trần HSa lược dịch từ DNYUZ.... 08/6/2025.