Cuộc chiến trong bóng tối của Israel với Iran đã bùng nổ.

 

Khói bốc lên sau cuộc tấn công của Israel vào Tehran (Getty images)

Tác giả Jonathan Sacerdoti ....13 Tháng Sáu 2025 .... The Spectator.

Bị đánh thức bởi còi báo động bên ngoài cửa sổ nhà tôi ở Israel lúc 3 giờ sáng. Tôi đi đến hầm tránh bom ở tầng hầm, với lấy chiếc điện thoại trên đường đi. Một thông điệp bất thường và khẩn cấp xuất hiện trên màn hình điện thoại đã được gửi đến toàn quốc: Bộ Tư lệnh Mặt trận Nội địa đã cập nhật các hướng dẫn của họ có hiệu lực ngay lập tức. Người Israel được hướng dẫn để biết không gian được bảo vệ gần nhất của họ ở đâu, nhằm tránh di chuyển không cần thiết và chuẩn bị cho thời gian dài có thể phải ở trong các nơi trú ẩn. Các tổ chức công không được mở cửa. Ý nghĩa rất rõ ràng: chiến dịch được mong đợi từ lâu của Israel chống lại các chương trình hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Iran đã bắt đầu.

Trong vòng vài phút, Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã xác nhận điều đó. Chiến dịch Sư tử trỗi dậy đã được phát động: một cuộc tấn công phủ đầu được nội các ra lệnh để "đẩy lùi mối đe dọa của Iran đối với sự sống còn của Israel". Đợt mở đầu chứng kiến các máy bay phản lực của Không quân Israel tấn công hàng chục mục tiêu chỉ huy hạt nhân và quân sự sâu bên trong Iran. Theo phát ngôn viên của IDF, 200 máy bay đã bắn 330 quả đạn trên một loạt các mục tiêu.

Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố thẳng thừng: Iran sở hữu đủ uranium làm giàu để chế tạo một số quả bom trong vòng vài ngày. Tình báo Israel đã kết luận rằng Tehran sắp vượt qua ngưỡng hướng đến vũ khí hóa hạt nhân. Các nguồn tin Israel sau đó tiết lộ rằng Vệ binh Cách mạng có khả năng lắp ráp 15 quả bom hạt nhân, với các nhà khoa học Iran đã hoạt động hiệu quả. Israel ước tính rằng hơn 10 nhà khoa học hạt nhân đã thiệt mạng trong các cuộc không kích.

"Đây là một mối đe dọa sắp xảy ra", IDF tuyên bố. "Chúng tôi đã hành động để loại bỏ nó."

Các mục tiêu bao gồm các cơ sở làm giàu hạt nhân, các địa điểm sản xuất tên lửa đạn đạo, nhà và văn phòng của các nhà lãnh đạo quân sự và chính trị cấp cao của Iran. Các quan chức quốc phòng Israel nói với truyền thông địa phương có "khả năng gia tăng đáng kể" rằng phần lớn lãnh đạo quân sự cấp cao của Iran, những nhân vật liên quan trực tiếp đến chương trình vũ khí hạt nhân của nước này, đã bị loại bỏ trong làn sóng tân công đầu tiên.

Truyền thông nhà nước Iran sớm xác nhận hậu quả lớn nhất trong số những cái chết này: Hossein Salami, Tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), đã thiệt mạng trong các cuộc không kích. Salami, một cựu chiến binh của Chiến tranh Iran-Iraq và là một trong những nhân vật quân sự nổi bật nhất của chế độ, từng  giám sát các hoạt động của IRGC trên khắp khu vực.

Cũng được báo cáo thiệt mạng là Thiếu tướng Gholam Ali Rashid, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Khatam-al-Anbiya và Phó Tham mưu trưởng Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Iran. Rashid từ lâu đã là một kiến trúc sư quan trọng của học thuyết quân sự Iran.

Trong số các nhà khoa học được báo cáo thiệt mạng có Tiến sĩ Fereydoun Abbasi-Davani, cựu giám đốc Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran và là một nhà vật lý hạt nhân hàng đầu, và Tiến sĩ Mohammad Mehdi Tehranchi, một học giả nổi tiếng và là người ủng hộ khả năng khoa học và AI tiên tiến của Iran. Abbasi-Davani, người sống sót sau một âm mưu ám sát vào năm 2010, vẫn là một nhân vật quan trọng trong cơ sở hạt nhân của Iran.

Tổng cộng, Israel đã loại bỏ Tổng tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, Phó Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang, và một số nhân vật quân sự và hạt nhân cấp cao khác trong đợt mở đầu.

Việc tấn công trụ sở quân sự, các cơ sở hạt nhân và cơ sở hạ tầng tên lửa đạn đạo của Iran, trong một chiến dịch duy nhất được phối hợp sẽ đòi hỏi một mức độ  phi thường trong việc chuẩn bị tình báo và độ hoạt động chính xác . Al Arabiya đưa tin rằng Israel đã thực hiện ít nhất 300 cuộc tấn công bên trong Iran vào ban đêm, được thiết kế để làm tê liệt các hệ thống chỉ huy và kiểm soát cũng như tấn công các mục tiêu hạt nhân được bảo vệ nghiêm ngặt. Truyền thông Iraq xác nhận rằng Iraq đã đóng cửa không phận của mình đối với tất cả các tuyến giao thông. Không phận Israel cũng bị phong tỏa cho đến khi có thông báo mới.

Các khu dân cư của Iran ở đông bắc và tây Tehran cũng bị tấn công, trong điều mà các nguồn tin Israel cho rằng là những nỗ lực tiêu diệt có mục tiêu cẩn thận chống lại các chỉ huy cấp cao trong cơ cấu quân sự của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo .

Chiến dịch diễn ra sau nhiều tháng leo thang căng thẳng. Trước đó, Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế đã đưa ra một báo cáo xác nhận rằng Iran đang vi phạm các cam kết hạt nhân của họ. Các nỗ lực ngoại giao của Mỹ và châu Âu đang chùn bước. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra cảnh báo công khai 60 ngày, yêu cầu Iran ngừng làm giàu uranium trên lãnh thổ và tháo dỡ chương trình của họ, nếu không phải đối mặt với hậu quả. Nhiều người đã bác bỏ hoặc quên thời hạn đó. Các cuộc tấn công của Israel diễn ra vào ngày thứ sáu mươi mốt.

Trong những ngày trước cuộc tấn công, Israel đã tham gia vào một chiến dịch thông tin phức tạp để đạt được bất ngờ chiến thuật. Thủ tướng Benjamin Netanyahu được công khai đưa tin là sẽ đi nghỉ ở miền bắc Israel vào cuối tuần, chỉ hai ngày trước đám cưới của con trai ông Avner tại Ronit Farm. Đồng thời, diễn ngôn chính trị trong nước của Israel bị chi phối bởi một cuộc khủng hoảng liên minh về dự thảo luật, trong khi sự chú ý của quốc tế tập trung vào các cuộc đàm phán hạt nhân Mỹ-Iran, vốn đang đạt đến điểm sôi sục. Thời gian nghỉ lễ của Netanyahu, trong bối cảnh này, đã giúp củng cố ấn tượng rằng Israel không đang trên bờ vực của hành động quân sự.

Đã có các cuộc họp cấp cao được lên kế hoạch, và các cảnh báo công khai của Mỹ kêu gọi Israel không tấn công, đã bị rò rỉ một cách nổi bật. Sự xuất hiện căng thẳng giữa Mỹ và Israel, khi nhìn lại, dường như là một phần của sự lừa dối được thiết kế để giảm bớt sự cảnh giác của Iran.

Trên thực tế, như nhà báo Mỹ Bret Baier tiết lộ sau khi nói chuyện trực tiếp với Trump, Tổng thống hoàn toàn nhận thức được hành động của Israel: "Không có bất ngờ nào ở đó", Baier đưa tin. Iran không thể có bom hạt nhân", ông Trump nói với Baier. "Chúng tôi hy vọng sẽ trở lại bàn đàm phán - chúng tôi sẽ xem. Có một số người lãnh đạo ở Iran sẽ không quay trở lại".

Ông Trump nói thêm rằng ông đang theo dõi phản ứng của Iran: "Tìm kiếm để xem sự trả đũa sẽ là gì". Trong khi Mỹ không tham gia vào cuộc tấn công, ông Trump khẳng định Mỹ sẽ giúp bảo vệ Israel nếu cần thiết. Nó gần như đầy thi vị: Trump đang đối xử với Iran như Iran đã đối xử với thế giới từ lâu: phủ nhận sự tham gia trực tiếp, tách mình ra khỏi các nhóm ủy nhiệm của mình và báo hiệu: đây không phải là cuộc chiến của tôi.

Công khai, Mỹ duy trì khoảng cách. Ngoại trưởng Marco Rubio cũng nói: "Chúng tôi không tham gia vào các cuộc tấn công chống lại Iran. Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo vệ các lực lượng Mỹ trong khu vực".

Trong bài phát biểu trước quốc gia, Thủ tướng Netanyahu tỏ ra lạc quan và không để lại chỗ cho sự nghi ngờ: "Tối nay Israel ủng hộ lời nói của mình bằng hành động. Chúng tôi đã đánh vào trung tâm của chương trình làm giàu hạt nhân của Iran. Chúng tôi đã đánh vào trung tâm của chương trình vũ khí hóa hạt nhân của Iran. Chúng tôi nhắm mục tiêu vào cơ sở làm giàu chính của Iran ở Natanz. Chúng tôi nhắm mục tiêu vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran đang nghiên cứu bom cho Iran. Chúng tôi cũng tấn công vào trung tâm của chương trình tên lửa đạn đạo của Iran".

Ông cũng nói chuyện trực tiếp với người dân Iran: "Cuộc chiến của chúng tôi không phải là với các bạn. Cuộc chiến của chúng tôi là với chế độ độc tài tàn bạo đã áp bức các bạn trong 46 năm. Tôi tin rằng ngày giải phóng của các bạn đã đến gần. Và khi điều đó xảy ra, tình bạn vĩ đại giữa hai dân tộc cổ xưa của chúng ta sẽ nở rộ một lần nữa."

Ngoại trưởng Gideon Sa'ar đã phát động một chiến dịch ngoại giao đầy đủ. Bộ Ngoại giao đã mở một phòng tình huống khẩn cấp và bắt đầu một loạt các cuộc gọi đến các đối tác trên toàn thế giới để bảo đảm tính hợp pháp cho các hành động của Israel.

Trong khi đó, người Israel được cảnh báo chuẩn bị cho một chiến dịch khó khăn và có khả năng kéo dài. Chỉ huy Bộ Tư lệnh Mặt trận Nội địa MG Rafi Milo cảnh báo rằng "những ngày đầy thử thách và phức tạp" đang ở phía trước và dự kiến sẽ có những cảnh báo rộng rãi.

Ông Netanyahu nói thêm: "Không có chiến tranh miễn phí. Bạn rất có thể được yêu cầu ở trong các khu được bảo vệ trong một thời gian dài, lâu hơn nhiều so với những gì chúng ta đã quen thuộc."

Ả Rập Xê Út đã công khai lên án các cuộc tấn công của Israel - nhưng đằng sau hậu trường, Riyadh có thể lặng lẽ hài lòng khi Israel đang làm điều mà nhiều chính phủ Ả Rập Sunni coi là một hành động cần thiết để kềm chế tham vọng của Iran. Các quốc gia như Ả Rập Xê Út, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Bahrain và Ai Cập coi Iran là mối đe dọa chính trong khu vực, đặc biệt là trong bối cảnh nước này hỗ trợ dân quân Shia, Houthi, Hezbollah và chương trình hạt nhân của họ. Ngay cả những nước không có quan hệ chính thức với Israel cũng ngầm đồng ý về vấn đề này, một mối quan tâm chung đã củng cố nhiều năm hợp tác bí mật trong khu vực. Một quan chức Israel thậm chí còn nói với Israel Hayom rằng cuộc tấn công phủ đầu là "thành công hơn dự đoán".

Chỉ sau một đêm, Israel đã vượt qua một ngưỡng chiến dịch. Những gì bắt đầu vào đầu giờ với còi báo động và một quốc gia di chuyển đến nơi trú ẩn của mình, giờ đây là một sự tuyệt giao quân sự và địa chính trị chưa từng có. Cuộc đối đầu từ lâu dường như là một cuộc chiến tranh trong bóng tối giờ đây đã hoàn toàn công khai. Những gì bắt đầu vào tháng 10 năm 2023 với những kẻ khủng bố Palestine bùng nổ qua biên giới Israel trên những chiếc xe bán tải Toyota, được trang bị súng chống tăng không giật, xăng và súng trường, đã biến thành một chiến dịch có hệ thống: gần như loại bỏ một số lực lượng ủy nhiệm của Iran đã đe dọa Israel trong nhiều thập kỷ; sự sụp đổ của chế độ Assad ở Syria; sự sụp đổ của Hamas ở Gaza; phá hủy các tài sản quân sự quan trọng bao gồm sân bay ở các khu vực do Houthi kiểm soát của Yemen; sự suy giảm khả năng hoạt động của Hezbollah;  loại bỏ nhiều thủ lĩnh khủng bố trên khắp khu vực - và bây giờ, điều này.

Lực lượng Phòng vệ Israel  xác nhận rằng Iran đã phóng khoảng 100 UAV về phía lãnh thổ Israel, hiện đang trên đường và đang bị đánh chặn. Khi những ngày sắp tới mang đến các cuộc tấn công tiếp theo của Israel, sự trả đũa của Iran và khả năng xảy ra một cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn hơn, một thực tế giờ đây không còn phải bàn cãi: cuộc đối đầu chiến lược đã lờ mờ trong nhiều thập kỷ không còn là lý thuyết. Nó đang xảy ra, vào lúc này.

---------------------

_ Tác giả Jonathan Sacerdoti là một phát thanh viên và là nhà văn về chính trị, văn hóa và tôn giáo.

_ Trần HSa lược dịch từ The Spectator.... 13/6/2025.