Elon Musk gọi dự luật thuế 'lớn, đẹp' của Trump là ' một sự kinh tởm đáng xấu hổ '.

 Cựu giám đốc Doge cho biết dự luật thuế 'thái quá' sẽ khiến thâm hụt tăng lên 2,5 nghìn tỷ đô la.

Elon Musk lắng nghe Donald Trump nói chuyện với các phóng viên tại Phòng Bầu dục của Tòa Bạch Ốc . vào ngày 30 tháng 5. Ảnh: Kevin Dietsch / Getty Images

Tác giả David Smith ở Washington ....Thứ Ba 3/ 6 / 2025... The Guardian.

Elon Musk, tỷ phú doanh nhân công nghệ , đã mở ra một rạn nứt mới với Donald Trump bằng cách tố cáo dự luật thuế và chi tiêu của tổng thống Mỹ là một "điều đáng xấu hổ kinh tởm".

Sự bùng nổ trên mạng trực tuyến của Musk có thể khuyến khích các thượng nghị sĩ Cộng hòa bảo thủ về tài chính - một số người trong số họ đã lên tiếng - thách thức Trump khi họ tiếp tục các cuộc đàm phán quan trọng trên Đồi Capitol về cái gọi là "một dự luật lớn, đẹp đẽ".

"Tôi xin lỗi, nhưng tôi không thể chịu đựng được nữa", Musk viết trên nền tảng truyền thông xã hội X của mình vào hôm thứ Ba. "Dự luật chi tiêu này của Quốc hội khổng lồ, thái quá, tọng đầy thịt heo là một điều ghê tởm đáng xấu hổ. Xấu hổ cho những người đã bỏ phiếu cho nó: bạn biết rõ bạn đã làm sai. Bạn biết điều đó."

Musk, người trước đây đã lên tiếng chỉ trích dự luật được đề xuất, châm biếm rằng nó có thể lớn hoặc đẹp nhưng không phải cả hai, nói thêm trên X: "Nó sẽ làm tăng đáng kể thâm hụt ngân sách vốn đã khổng lồ, lên 2,5 nghìn tỷ đô la (!!) và tạo gánh nặng cho công dân Mỹ với khoản nợ nhục nhã không bền vững."

Là nhà tài trợ hàng đầu cho Trump trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, Musk đã rời Tòa Bạch Ốc vào tuần trước, sau khi chỉ đạo cái gọi là "bộ phận hiệu quả của chính phủ" (Doge) với sứ mệnh đã nêu là cắt giảm gian lận và lạm dụng trong các bộ liên bang. Ông đã lập luận rằng dự luật của Đảng Cộng hòa sẽ làm suy yếu công việc của Doge và đẩy nước Mỹ vào nợ nần hơn nữa.

Hôm thứ Ba, Musk đã thu hút sự ủng hộ ngay lập tức từ Thomas Massie, một trong hai đảng viên Cộng hòa tháng trước đã bỏ phiếu chống lại dự luật tại Hạ viện. "Anh ấy đúng," Massie trả lời trên X.

Nhưng có một lời khiển trách từ Mike Johnson, chủ tịch Hạ viện, người cho biết ông đã nói chuyện với Musk qua điện thoại vào thứ Hai trong hơn 20 phút, đưa ra trường hợp rằng dự luật đã đạt được những lời hứa trong chiến dịch tranh cử trong khi cắt giảm thuế và chi tiêu lớn vĩnh viễn.

Johnson nói với các phóng viên: "Với tất cả sự tôn trọng, bạn Elon của tôi đã sai lầm khủng khiếp về dự luật One Big Beautiful. Đó là một khởi đầu trước tiên rất quan trọng. Elon đang bỏ lỡ nó.. Tôi thật vô cùng hối tiếc vì anh ấy đã phạm sai lầm này."

John Thune, lãnh đạo đa số đảng Cộng hòa tại Thượng viện, có tính ngoại giao hơn, nói: "Vì vậy, chúng tôi có sự khác biệt về quan điểm. Anh ấy có quyền có ý kiến đó. Chúng tôi sẽ tiến lên với tốc độ tối đa."

Sau khi được Hạ viện thông qua trong gang tấc, dự luật hiện đang được xem xét tại Thượng viện, nhằm mục đích thông qua một phiên bản sửa đổi vào ngày 4 tháng 7. Một số người bảo thủ tài chính của Đảng Cộng hòa, chẳng hạn như thượng nghị sĩ Ron Johnson và Rand Paul, chia xẻ mối quan tâm của Musk về sự cần thiết phải cắt giảm chi tiêu đáng kể.

Johnson nói với CNN: "Chúng tôi có đủ [lực lượng] để ngăn chặn quá trình này cho đến khi tổng thống nghiêm túc về việc cắt giảm chi tiêu và giảm thâm hụt."

Trump trước đây đã bác bỏ những người bất đồng chính kiến của đảng Cộng hòa là "những khán giả trên khán đài" và kêu gọi họ tham gia. Ảnh hưởng của ông đã chứng minh là quyết định trong việc dập tắt một cuộc nổi dậy tiềm tàng trong Hạ viện. Hôm thứ Hai, ông đã viết trên nền tảng Truth Social của mình: "Rất nhiều tuyên bố sai lệch đang được đưa ra về 'DỰ LUẬT MỘT, LỚN, ĐẸP'."

Tòa Bạch Ốc thừa nhận lập trường của Musk nhưng cho biết họ không thay đổi quan điểm của mình về dự luật. Thư ký báo chí Karoline Leavitt nói với các phóng viên: "Hãy nhìn xem, tổng thống đã biết Elon Musk đứng ở đâu trong dự luật này. Nó không thay đổi quan điểm của tổng thống: đây là một dự luật lớn, đẹp đẽ và ông ấy đang gắn bó với nó."

Dự luật mở rộng việc cắt giảm thuế năm 2017 của Trump và bao gồm chi tiêu mới cho an ninh biên giới và quân đội. Đảng Cộng hòa nhằm mục đích bù đắp những chi phí này bằng cách cắt giảm các chương trình như Medicaid, phiếu thực phẩm và tín dụng thuế năng lượng xanh.

Các dự báo từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội và các nhà phân tích độc lập chỉ ra rằng dự luật sẽ làm tăng thêm từ 2,3 nghìn tỷ đến 5 nghìn tỷ đô la vào thâm hụt trong 10 năm tới. Các quan chức Tòa Bạch Ốc  cho rằng tăng trưởng kinh tế do cắt giảm thuế tạo ra sẽ bù đắp cho chi tiêu tăng lên.

Russ Vought, giám đốc văn phòng quản lý và ngân sách, nói với CNN: "Dự luật này không làm tăng thâm hụt hoặc làm tổn hại đến nợ. Trên thực tế, nó làm giảm xuống 1,4 nghìn tỷ đô la."

Nhưng đảng Dân chủ đã cảnh báo rằng ngân sách sẽ làm tăng chi phí chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu người và khiến hàng triệu người mất bảo hiểm, để chi trả vào việc cắt giảm thuế cho các tỷ phú. Một phân tích mới của Đại học Yale và Đại học Pennsylvania cho thấy nó có thể dẫn đến hơn 51.000 ca tử vong có thể phòng ngừa được.

Chuck Schumer, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, nói trong một bài phát biểu hôm thứ Ba: "Donald Trump và cái gọi là 'dự luật lớn, đẹp' của ông ấy là xấu xí đến tận cốt lõi của nó. Vượt qua sự đánh lừa, là một sự thật tàn nhẫn và hà khắc: tiền giảm thuế cho những người siêu giàu được chi trả bằng cách rút cạn chăm sóc sức khỏe cho hàng triệu người Mỹ."

Sau đó, đáp lại sự can thiệp của Musk, Schumer bình luận trên X: "Tôi không nghĩ rằng điều đó có thể tưởng tượng được nhưng ... TÔI ĐỒNG Ý VỚI ELON MUSK."

Bernie Sanders, một thượng nghị sĩ độc lập từ Vermont, nói thêm trong một bài đăng: "Musk đã đúng: dự luật này là một 'sự đáng xấu hổ kinh tởm'. Chúng ta không nên giảm thuế 664 tỷ đô la cho 1%. Chúng ta không nên ném 13.7 triệu người ra khỏi Medicaid. Chúng ta không nên cắt giảm 290 tỷ đô la từ các chương trình cung cấp thức ăn cho người đói. Hãy đánh bại sự đáng xấu hổ ghê tởm này."

------------------

_ Tác giả David Smith ở Washington.

_ Trần HSa lược dịch từ The Guardian.... 05/6/2025.