Từ chối gặp Zelensky, Putin cử nhóm trẻ đi đàm phán với Ukraine.

 Khi Zelensky đến Ankara, triển vọng cho bất kỳ thỏa thuận nào để chấm dứt chiến tranh mờ nhạt.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã thúc đẩy gặp nhà lãnh đạo Nga để thảo luận về một lệnh ngừng bắn. Ảnh: genya savilov/Agence France-Presse/Getty Images

Tác giả Yaroslav Trofimov, James Marson và  Alexander Ward....Ngày 14 tháng 5 năm 2025.... The Wall Street Journal.

STANBUL – Phớt lờ lời kêu gọi của Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky gặp nhau để đàm phán cấp cao trực tiếp ở Thổ Nhĩ Kỳ, nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã cử đến Istanbul một nhóm các quan chức cấp dưới, khiến cho không chắc chắn rằng các cuộc đàm phán giữa các quốc gia tham chiến sẽ diễn ra.

Nhóm Nga sẽ được dẫn dắt bởi trợ lý của Putin, Vladimir Medinsky và Thứ trưởng Quốc phòng Alexander Fomin, chính những người mà Putin đã cử đến để đàm phán về việc Ukraine đầu hàng trong những ngày đầu của cuộc chiến. Phiên cuối cùng của các cuộc đàm phán đó diễn ra tại Istanbul vào tháng 3 năm 2022, và các cuộc đàm phán đã đổ vỡ khi Nga chịu thất bại quân sự, rút quân khỏi Kyiv và các khu vực khác của miền bắc Ukraine.

Ông Zelensky, người dự kiến sẽ đến thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ vào hôm thứ Năm để đàm phán riêng với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, cho biết ông sẽ sẵn sàng gặp ông Putin nếu nhà lãnh đạo Nga cũng đến Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Trump, người đã coi việc chấm dứt chiến tranh ở Ukraine là ưu tiên chính sách đối ngoại của mình, cũng cho biết ông có thể sẽ tham dự.

Nhưng quyết định của Putin cử các quan chức cấp thấp thay vào đó, đã ngăn chặn khả năng có bất kỳ bước đột phá nào, các nhà ngoại giao phương Tây nói. Họ nói, bằng cách bổ nhiệm Medinsky, cựu bộ trưởng văn hóa, làm trưởng đoàn, Putin đã chỉ ra rằng ông không muốn nhượng bộ và đang theo đuổi những mục tiêu giống như năm 2022 : chấm dứt việc Ukraine là một quốc gia có chủ quyền và có khả năng tự vệ.

Các quan chức cấp cao của Mỹ cũng đang hướng đến Istanbul, mặc dù không rõ họ sẽ gặp ai và khi nào.

Trọng tâm của sự qua lại bất thường về các cuộc đàm phán tiềm năng ở Thổ Nhĩ Kỳ là các ưu tiên cạnh tranh, khiến một thỏa thuận hòa bình chỉ là một khả năng xa vời. Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ rút khỏi các cuộc đàm phán nếu không đạt được tiến triển. Cả hai bên đều đang cố gắng thể hiện sự sẵn sàng tiến về phía trước mà không nhượng bộ mục tiêu cuối cùng của họ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin, tại Điện Kremlin hôm thứ Tư, muốn Ukraine đầu hàng.

Ảnh: alexander nemenov / Reuters

Các quan chức Ukraine cho biết họ sẽ chỉ gặp nhóm Nga để thảo luận về cách thực hiện và giám sát lệnh ngừng bắn vô điều kiện 30 ngày  do chính quyền Trump đề xuất. Ukraine đã đồng ý một lệnh ngừng bắn như vậy vào tháng 3 nhưng cho đến nay Putin vẫn chưa tán thành ý tưởng này.

Putin về cơ bản muốn Ukraine đầu hàng, ngay cả khi các lực lượng Nga đang vật vã để tiến lên. Nga đã giành được ít hơn 1% lãnh thổ Ukraine trong hai năm qua, mặc dù đã phải chịu hàng trăm nghìn thương vong và mất rất nhiều thiết bị.

Các cuộc đàm phán đầu tiên ở Istanbul, vào năm 2022, đã dẫn đến một tài liệu dự thảo được thiết kế để vô hiệu hóa quốc gia Ukraine. Văn bản chưa bao giờ được hoàn thành hoặc được Zelensky xác nhận.

Vào thời điểm đó, một phần lớn hơn nhiều của Ukraine nằm dưới sự chiếm đóng của Nga, và vũ khí hạng nặng của phương Tây vẫn chưa bắt đầu chảy vào Kyiv. Các dự thảo thỏa thuận từ vòng đàm phán đó dự đoán lệnh cấm viện trợ quân sự nước ngoài, giảm mạnh quy mô quân đội Ukraine và một loạt các hạn chế khác đối với chủ quyền Ukraine.

Đó là những điều kiện mà Kyiv và các đồng minh châu Âu chắc chắn sẽ từ chối trong hoàn cảnh hiện tại, một trong những lý do mà chính quyền Zelensky muốn tổ chức các cuộc đàm phán ở Ankara thay vì Istanbul, vì ở đây đánh dấu sự gián đoạn.

Câu hỏi bây giờ là Trump đứng về phía nào. Ông ngày càng thất vọng với sự miễn cưỡng của Putin trong việc ngừng lại cuộc xâm lược của y, nhưng không có xu hướng trừng phạt Nga bằng các biện pháp trừng phạt. Đại diện hàng đầu của ông về các cuộc đàm phán với Nga, Steve Witkoff, trong quá khứ đã đồng ý với đề xuất của Putin về việc xử dụng dự thảo Istanbul năm 2022 làm cơ sở cho các cuộc đàm phán mới, trong khi Ngoại trưởng Marco Rubio đã bác bỏ yêu cầu của Nga về bất kỳ hạn chế nào đối với khả năng tự vệ của Ukraine. Witkoff, Rubio và đặc phái viên của Trump về Ukraine, Keith Kellogg, đều dự kiến sẽ đến Istanbul vào thứ Sáu, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cho biết.

Ông Zelensky nói tại một cuộc họp báo hôm thứ Ba ở Kyiv "Trump cần tin rằng Putin thực sự nói dối. Chúng ta nên làm phần việc của mình. Hãy tiếp cận vấn đề này một cách hợp lý, để cho thấy rằng không phải chúng tôi đang làm chậm quá trình."

Sau khi tuyên bố ông có thể kết thúc cuộc xung đột kéo dài ba năm trong một ngày, ông Trump đã mất gần bốn tháng trong chính quyền thứ hai của mình mà không có nhiều điều để thể hiện cho nỗ lực ngoại giao mà ông đã bắt đầu. Trong những ngày gần đây, ông Trump đã nói với các trợ lý rằng ông sẽ xem xét để Nga và Ukraine đàm phán trực tiếp và đó thật sự là một chiến thắng của riêng mình, cho phép Mỹ rút khỏi các cuộc đàm phán và tập trung vào các ưu tiên khác.

Ông Trump cũng đã đưa ra các sáng kiến ngoại giao nhanh chóng, có rủi ro cao, bao gồm các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran, đàm phán thương mại với Trung Quốc, thỏa thuận ngừng bắn với phiến quân Houthi, và các cuộc đàm phán ngừng bắn và thả con tin giữa Israel và Hamas, với những người mà Mỹ đã sắp xếp riêng việc thả con tin Mỹ cuối cùng ở Gaza.

Ở những nơi khác, các quan chức Liên minh châu Âu đã ủng hộ vòng trừng phạt thứ 17 chống lại Nga vào hôm thứ Tư, lần này nhắm vào khoảng 200 tàu được coi là một phần trong "hạm đội bóng tối" của Moscow vận chuyển dầu bất hợp pháp. Các biện pháp trừng phạt tiếp theo đã được lên kế hoạch, với một số quan chức thừa nhận rằng những gì đã được thực hiện cho đến nay vẫn chưa đủ để khiến Nga ngừng cuộc xâm lược.

"Cuộc chiến này phải kết thúc", Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, viết hôm thứ Tư trên X. "Chúng tôi sẽ tiếp tục giữ áp lực cao lên Điện Kremlin".

-----------------

_ Tác giả Yaroslav Trofimov, James Marson và  Alexander Ward.

_ Trần HSa lược dịch từ The Wall Street Journal.... 15/5/2025.