Cuộc đàn áp Harvard của Trump là một ván cờ chính trị tốt, nhưng cuộc chiến của ông với tài năng toàn cầu sẽ khiến nước Mỹ phải trả giá đắt.

 

Credit : Jess Frampton.

Tác giả Ian Bremmer .... 28 Tháng Năm, 2025. ... Gzero Media.

Tổng thống Donald Trump đã quyết định chấm dứt tài trợ liên bang cho Đại học Harvard. Ông cũng cảnh báo rằng tất cả các sinh viên quốc tế, bao gồm cả những người hiện đang theo học và đang làm việc để lấy bằng, sẽ bị đình chỉ thị thực trong nay mai. Một thẩm phán liên bang đã ban hành lệnh hoãn để ngăn chặn động thái này và cuộc chiến có thể kết thúc trước Tòa án Tối cao.

Mục đích của tất cả những điều này là gì?

Trump coi Harvard là một đối thủ chính trị, và ông sẽ xử dụng cáo buộc để trừng phạt nó ; rằng trường đại học này đã thất bại trong việc bảo vệ sinh viên và giảng viên Do Thái trong khuôn viên trường, tránh khỏi sự quấy rối của các nhà hoạt động ủng hộ Palestine. Harvard cũng đã từ chối chấm dứt các hoạt động tuyển dụng dựa trên chủng tộc, mà Tòa án Tối cao đã phán quyết là bất hợp pháp. Harvard cho biết họ đã giải quyết cả hai vấn đề này và các tòa án sẽ bận rộn trong những tuần tới để giải quyết các khiếu nại và phản tố này.

Trump rất vui khi có cuộc chiến này, và hình phạt là trọng điểm. Ông biết rằng, không giống như Trung Quốc, Harvard không thể phản công một cách hiệu quả. Ông cũng biết rằng khi đảng Dân chủ bảo vệ Harvard, các cử tri cơ sở của Trump, một số người trong số họ có thể đang lo lắng về dự kiến lạm phát, sẽ tập hợp lại với tổng thống của họ. Xét cho cùng, Harvard là một tổ chức ưu tú, giàu có, có đầu óc tiến bộ - và do đó, nó là một mục tiêu lớn, đẹp đẽ cho cuộc tấn công của chủ nghĩa dân túy.

Chúng ta đã thấy trang này trong cuốn sách của Trump trước đây. Cảnh sát nhập cư của ông bắt giữ một người nhập cư bất hợp pháp, chính phủ trục xuất anh ta đến El Salvador mà không có thủ tục pháp lý, và ông ta chứng kiến đảng Dân chủ  nhảy cẩng lên để bảo vệ một người đàn ông mà các đồng minh của Trump tuyên bố (không có bằng chứng) là thành viên của một băng đảng tội phạm độc ác.

Thông điệp là: đảng Dân chủ  chiến đấu cho những kẻ buôn bán ma túy nhập cư bất hợp pháp, trong khi tôi chiến đấu cho các bạn.

Trong trường hợp của Harvard, Trump nói rằng ông sẽ tước 3 tỷ đô la tài trợ liên bang dành cho các trường đại học tư thục (trong số đó có Harvard),  và chuyển số tiền này sang các trường thương mại và cao đẳng cộng đồng, nơi mà cử tri của ông có nhiều khả năng gửi con cái của họ hơn. Đây chỉ là một vài trong số nhiều lý do khiến đảng Dân chủ thậm chí còn kém được ưa chuộng hơn Trump.

Đó là chính trị. Còn thực tế thì sao?

Thứ nhất, số tiền mà Harvard sẽ mất không phải là dành cho khoa Văn học So sánh hoặc in tờ rơi cho các cuộc hội thảo ngoài trời về sự đa dạng, công bằng và hòa nhập. Nó không dành cho việc thuê thêm giảng viên cho chương trình giảng dạy Lý thuyết kỳ quặc (Queer). Nó chủ yếu được đầu tư vào nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong Trường Y tế Công cộng. Đó là số tiền nhằm nâng cao hiểu biết của chúng ta về bệnh đa xơ cứng và hạn chế sự lây lan của bệnh lao. Ở đây, thiệt hại lâu dài đối với sức khỏe cộng đồng là rõ ràng đối với bất kỳ ai.

Thứ hai, nếu Harvard là trường đại học duy nhất mà Trump nhắm đến, thì các trường lớn khác có thể tiếp thu  sinh viên, bao gồm cả sinh viên quốc tế, mà Harvard sẽ mất. Họ có thể lấp đầy khoảng trống nghiên cứu mà việc trừng phạt Harvard sẽ tạo ra. Nhưng không ai tin rằng Trump sẽ không tấn công nhiều trường học có uy tín, giá trị thương hiệu và mạng lưới cựu sinh viên thu hút học sinh, phụ huynh, giảng viên, quản trị viên và nguồn lực.

Và đối với sinh viên nước ngoài, Trump đang làm nhiều hơn chứ không chỉ đơn giản là đình chỉ thị thực. Ông ấy nói với họ bằng ngôn ngữ đơn giản rằng họ sẽ không có quyền giống như những người Mỹ mà họ đi học cùng. Họ sẽ không được bảo vệ tự do ngôn luận. Điện thoại thông minh của họ có thể bị tịch thu và tìm kiếm bằng chứng về ý kiến mà chính quyền Trump không thích. Nếu họ nhắn tin sai hoặc dừng lại để nghe nhầm cuộc biểu tình, họ có thể bị trục xuất mà không cần điều trần.

Điều đó sẽ có tác động lạnh lùng đến khả năng của các trường đại học Mỹ trong việc thu hút những sinh viên tài năng và năng động nhất từ khắp nơi trên thế giới - với những tác động kéo dài sau khi Donald Trump rời sân khấu.

Khi ông bà tôi đến đất nước này, và bà tôi đi qua Đảo Ellis, việc bà tận mắt nhìn thấy Tượng Nữ thần Tự do là vô cùng quan trọng. Thông điệp rất rõ ràng: những người giỏi nhất và thông minh nhất thế giới có thể xây dựng một ngôi nhà ở Mỹ, cho bản thân và con cháu của họ. Những người có can đảm và quyết tâm chạy trốn khỏi sự đàn áp và thiếu thốn ở quê hương của họ, sẽ được chào đón ở đất nước này. Đó là nguồn gốc của niềm tự hào dân tộc của chúng ta, mà cũng là sức mạnh quốc gia của chúng ta.

Ngày nay, nước Mỹ chào đón những người nông dân Afrikaner từ Nam Phi chạy trốn khỏi một cuộc diệt chủng chống lại người da trắng Nam Phi không có thật, mặc dù các video giả mạo và hình ảnh giả mạo cho thấy điều ngược lại. Chúng ta sẽ không chấp nhận những người tị nạn chạy trốn khỏi sự đàn áp của một chế độ cánh tả ở Venezuela hoặc sự hỗn loạn ở Haiti. Chúng ta sẽ không đưa trẻ em Palestine đi vào lằn đạn ở Gaza.

Trump nói rằng chính sách tuyển dụng của Harvard không nên quan tâm đến vấn đề chủng tộc. Nhưng bằng cách chào đón nông dân Nam Phi da trắng đứng đầu hàng rào nhập cư, trong khi đuổi các sinh viên nước ngoài tài năng không phải là người da trắng ra khỏi đất nước, phần còn lại của thế giới sẽ không kết luận rằng chính quyền hiện tại đang bị mù màu.

Hầu hết phần còn lại của thế giới không phải là người da trắng. Do đó, hầu hết những sinh viên thông minh nhất, tài năng nhất, quyết tâm nhất - và những người lao động có khả năng tốt nhất để xây dựng các công ty khu vực tư nhân năng động - trên khắp thế giới không phải là người da trắng. Cách duy nhất để theo thời gian Mỹ có thể cạnh tranh với các quốc gia như Trung Quốc và Ấn Độ, những quốc gia có nhiều người hơn, là tiếp tục xử dụng lợi thế nhập cư của Mỹ.

Người Mỹ bình thường có muốn một thế giới chịu ảnh hưởng của Mỹ giảm sút không? có muốn một nước Mỹ ít kết nối hơn nhiều với phần còn lại của thế giới không ? Tôi không tin điều đó.

Chính trị của chúng ta đang rối loạn chức năng sâu sắc, nhưng người dân của chúng ta - ở các bang đỏ và xanh - vẫn muốn sống trong một đất nước năng động và hào phóng, tạo ra những cơ hội mà các quốc gia khác không thể, không muốn, hoặc cả hai. Một quốc gia luôn được hưởng lợi từ sự cởi mở của nó.

Bằng cách nói với sinh viên quốc tế và những người di cư hợp pháp rằng họ ít được chào đón, ít xứng đáng, sẽ không được đối xử tốt, không nên đến các trường đại học Mỹ, không nên mang ý tưởng và năng lượng của họ để giúp thúc đẩy nền kinh tế của chúng ta, chúng ta sẽ gây ra thiệt hại sâu sắc và lâu dài cho đất nước của chúng ta.

Vì tất cả những lý do này, cuộc chiến của Trump với Harvard vừa là chính trị ngắn hạn khôn ngoan vừa tàn phá sâu sắc đối với Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ trong những năm tới.

----------

_ Tác giả Ian Bremmer.

_ Trần HSa lược dịch từ Gzero Media... 29/5/2025.