Ngoại giao đô la: Tài chính là trọng tâm khi Trump hướng đến vùng Vịnh.
..Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị khởi hành đến Ả Rập Saudi, Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, từ Căn cứ hổn hợp Andrews, ở Maryland, Hoa Kỳ, vào ngày 12 tháng 5 năm 2025. REUTERS/Brian Snyder....
Tác giả Riley Callanan....12 Tháng Năm, 2025. ... Gzero Media
Trong chuyến công du ngoại giao nước ngoài đầu tiên kể từ khi trở lại văn phòng, Donald Trump đang bắt tay vào chuyến công du kéo dài bốn ngày qua ba quốc gia vùng Vịnh với mục tiêu mang về nhà hơn 1 nghìn tỷ USD trong các thỏa thuận và những cam kết đầu tư - và một chiếc máy bay miễn phí trị giá 400 triệu USD.
Tổng thống Mỹ sẽ đến thăm Ả Rập Xê Út - chuyến công du nước ngoài đầu tiên trong nhiệm kỳ trước của ông cũng là Riyadh - cũng như Qatar và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Ông Trump đã sớm giành chiến thắng ngoại giao trước chuyến thăm của mình khi Hamas thả con tin người Mỹ gốc Israel, Edan Alexander, hôm thứ Hai - một động thái mà nhóm bán quân sự này coi là một cử chỉ thiện chí đối với tổng thống. Việc trả tự do - được thực hiện mà không có bất kỳ yêu cầu nào - nhằm cho Mỹ và Israel thấy rằng Hamas nghiêm túc trong việc theo đuổi một lệnh ngừng bắn khác và sẵn sàng đàm phán, theo Jonathan Panikoff, giám đốc Sáng kiến An ninh Trung Đông tại Hội đồng Đại Tây Dương.
"Hamas rõ ràng tin rằng Mỹ là quốc gia duy nhất - và Trump có lẽ là người duy nhất - có đủ đòn bẩy đối với Netanyahu để buộc ông ấy thực hiện một thỏa thuận", ông Panikoff nói.
Việc trả tự do cho Alexander diễn ra khi Israel đe dọa leo thang chiến dịch quân sự ở Gaza, cảnh báo nếu không đạt được thỏa thuận ngừng bắn mới họ có thể tiến tới việc chiếm đóng hoàn toàn dải Gaza, sau chuyến thăm của Trump đến khu vực, .
Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Karlonie Leavitt ám chỉ rằng chuyến đi cũng sẽ liên quan đến các cuộc đàm phán hòa bình, nói rằng Trump vẫn hướng đến một "Trung Đông thịnh vượng và thành công", nơi mà "chủ nghĩa cực đoan bị đánh bại để thay vào đó thương mại và trao đổi văn hóa".
Nhưng Chiến tranh Gaza có thể không phải là vấn đề trọng tâm trong chương trình nghị sự của Trump. Bất chấp sự ủng hộ của vùng Vịnh đối với Palestine, thay vào đó, trọng tâm là kinh doanh.
Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman đã cam kết đầu tư 600 tỷ USD vào Mỹ trong bốn năm tới, điều mà chính quyền Trump đang cố gắng đẩy lên 1 nghìn tỷ USD. Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất muốn tiến thêm một bước nữa, cam kết đầu tư 1,4 nghìn tỷ đô la trong thập kỷ tới, với phần lớn quỹ dành cho AI và năng lượng.
Trong khi Qatar không cam kết về kế hoạch đầu tư bao nhiêu, họ đã thiết lập giai điệu bằng cách chuẩn bị một món quà trị giá 400 triệu USD cho tổng thống dưới hình thức một chiếc Boeing 747, làm dấy lên lo ngại trên mặt đạo đức về việc tổng thống Mỹ chấp nhận một món quà xa hoa như vậy từ một chính phủ nước ngoài.
Các cuộc họp được thiết kế để thiết lập các mối quan hệ cùng có lợi : các quốc gia vùng Vịnh đang mở kho bạc, tài sản có chủ quyền của họ với kỳ vọng thu hút đầu tư từ những gã khổng lồ công nghệ của Mỹ - các CEO bao gồm Mark Zuckerberg nằm trong số những người tháp tùng Trump trong chuyến đi. Khi các quốc gia này thúc đẩy đa dạng hóa nền kinh tế của họ ngoài dầu mỏ, những lời hứa đầu tư kéo dài một thập kỷ của họ nhằm mục đích neo sự liên đới kinh tế của họ với Mỹ.
Panikoff nói "Họ muốn nó là một nơi mà Mỹ nghĩ về thương mại với các nước vùng Vịnh, giống như cách chúng ta nghĩ về thương mại với Canada, Đức hoặc Nhật Bản".
Số liệu ẩn: Nếu những cam kết đầu tư này thành hiện thực, các nước vùng Vịnh sẽ nhanh chóng vượt qua Nhật Bản, Canada và Đức - ba quốc gia đầu tư nhiều nhất vào Mỹ - về đầu tư trực tiếp nước ngoài. Vào năm 2023, Nhật Bản đã tái đầu tư 783,3 tỷ USD ở Mỹ - chủ yếu trong ngành công nghiệp ô tô - tiếp theo là Canada với 749,6 tỷ USD và Đức với 657,8 tỷ USD.
Còn Iran thì sao? Giống như Gaza, điều này không có khả năng chi phối các cuộc đàm phán. Trong khi chiến dịch "gây áp lực tối đa" của Trump từng khiến các chế độ quân chủ vùng Vịnh phấn khích, giờ đây họ hoài nghi hơn về sự bảo đảm an ninh của Mỹ và quan tâm nhiều hơn đến việc ổn định quan hệ với Tehran. Nếu Iran tham gia chuyến đi của Trump, họ sẽ có những cuộc thảo luận, họp bàn, hay các quyết định được đưa ra trong bí mật.
Panikoff nói "Các quốc gia vùng Vịnh phần lớn đã đi theo kế hoạch B khi nói đến Iran. Và kế hoạch B là hòa hoản."
-----------------
_ Tác giả Riley Callanan..
_ Trần HSa lược dịch từ Gzero Media... 13/5/2025.
