Trump đặt cược vào cựu chiến binh thánh chiến Syria.

 Tổng thống sẽ gỡ bỏ mọi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với chế độ Damascus mới.

Tác giả Ban biên tập WSJ...Ngày 13 tháng 5 năm 2025.... The Wall Street Journal.

Liệu việc tăng chi tiêu quốc phòng có giúp Hoa Kỳ thu hẹp khoảng cách trên thị trường máy bay không người lái không? Theo Dân biểu Pat Harrigan của Bắc Carolina, 'Sản lượng máy bay không người lái của Trung Quốc vào năm 2024 là 29,4 tỷ đô la, ít nhất gấp bốn lần số tiền mà Hoa Kỳ đang chi, với chi phí đơn vị thấp hơn nhiều, theo cấp số nhân.'

Chính quyền Syria của chỉ huy phiến quân Ahmed al-Sharaa sẽ có một khởi đầu mới, Tổng thống Trump cho biết hôm thứ Ba tại Riyadh. "Tôi sẽ ra lệnh chấm dứt lệnh trừng phạt đối với Syria để trao cho họ cơ hội đạt được sự vĩ đại", ông nói với Diễn đàn Đầu tư Saudi-Mỹ, trong tiếng vỗ tay không ngớt.

"Ồ, tôi làm gì cho Thái tử [Saudi] thế", ông Trump nói thêm. Ông cho biết Tổng thống Recep Tayyip Erdogan của Thổ Nhĩ Kỳ, người ủng hộ cuộc chiến của ông Sharaa, cũng đã yêu cầu chính sách tương tự. Israel, bị bỏ lại trong chuyến đi này, đã phản đối.

Các lệnh trừng phạt nhắm vào chế độ Assad, mà ông Trump cho biết chúng không còn cần thiết nữa với "một chính phủ mới hy vọng sẽ thành công trong việc ổn định đất nước và giữ gìn hòa bình". Ông nói thêm, "Chúc may mắn, Syria. Hãy cho chúng tôi thấy điều gì đó rất đặc biệt".

Sẽ phải đặc biệt, vì không có tiền lệ nào cho một cựu chỉ huy al Qaeda như ông Sharaa—người đã tập hợp những chiến binh thánh chiến từ Syria và xa hơn nữa—lãnh đạo một quốc gia hướng tới hòa bình, ổn định và hữu nghị với phương Tây. Ông Sharaa, người dự kiến ​​sẽ gặp ông Trump vào thứ Tư, vẫn là một kẻ khủng bố được Hoa Kỳ chỉ định.

Ông Sharaa đã nói đúng về việc thống nhất đất nước và bảo vệ các nhóm thiểu số. Ông cũng đã giúp Hoa Kỳ một việc bằng cách phá vỡ sự kìm kẹp của Iran đối với Syria, khiến việc tiếp tế cho Hezbollah ở Lebanon trở nên khó khăn. Có những lý do chính đáng để làm việc với ông ấy.

Nhưng không phải mọi thứ đều tươi đẹp, và Hoa Kỳ đã đưa ra một số yêu cầu đối với ông Sharaa trước khi các lệnh trừng phạt lớn được dỡ bỏ. Một yêu cầu lớn liên quan đến hợp tác chống khủng bố, bao gồm cả ISIS cũng như các chiến binh thánh chiến nước ngoài đã chiến đấu cùng ông Sharaa. Một số hiện là chỉ huy trong quân đội Syria mới của ông.

Sẽ là khôn ngoan nếu bảo đảm một số hành động từ ông Sharaa về vấn đề đó, và những vấn đề khác liên quan đến lợi ích của Hoa Kỳ, chẳng hạn như ngăn chặn sự phô trương sức mạnh của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria, tránh khỏi leo thang thành xung đột với Israel. Còn về việc giới hạn sự hiện diện quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ, và những nhượng bộ hợp lý đối với an ninh của các đối tác người Kurd của chúng ta thì sao, trước khi Hoa Kỳ vứt bỏ đòn bẩy của họ ?

Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa hồi tháng 3. Ảnh: khalil ashawi/Reuters

“Việc bãi bỏ các lệnh trừng phạt do quốc hội thông qua là một quá trình phức tạp”, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham chỉ ra. Quốc hội sẽ phải tiếp nhận và xem xét một báo cáo chứng minh rằng Syria không còn là quốc gia tài trợ cho khủng bố nữa. Sự chậm trễ này có lợi cho ông Trump, nếu ông muốn, tạo đòn bẩy cho ông với ông Sharaa để trục xuất những chiến binh thánh chiến nước ngoài đi khỏi chế độ của ông Sharaa. Syria sẽ có khởi đầu mới. Nhưng chế độ của họ cũng có thể phải cho đi một chút.

----------------

_ Tác giả Ban biên tập WSJ.

_ Trần HSa lược dịch từ The Wall Street Journal ... 14/5/2025.