Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên được bầu.
Giáo hoàng Leo XIV được coi là người kế nhiệm tiến bộ của Francis – và đã chỉ trích chính quyền Hoa Kỳ
Giáo hoàng Leo XIV chào đám đông phấn khích tại Quảng trường Thánh Peter
sau khi được bầu vào hôm thứ năm Tín dụng : Vatican Media/AFP qua Getty
Tác giả Nick Squires ở Thành phố Vatican; Robert Mendick Phóng viên trưởng......08 tháng 5 năm 2025... The Telegraph.
Đức Hồng y Robert Prevost đã được bầu làm Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử, đây là sự lựa chọn bất ngờ vào ngày thứ hai của mật nghị, cuộc bầu cử bí mật được tổ chức bên trong Nhà nguyện Sistine.
Vị Hồng y sinh ra ở Chicago, được mọi người coi là một người cấp tiến theo khuôn mẫu của người tiền nhiệm là Giáo hoàng Francis , đã lấy tên là Giáo hoàng Leo XIV.
Mặc dù nhận được lời chúc mừng từ Donald Trump, ông có thể trở thành cái gai trong mắt chính quyền Hoa Kỳ.
Vào tháng 2, Đức Hồng y Prevost khi đó dường như đã chỉ trích JD Vance khi phó tổng thống trích dẫn thần học Công giáo thời trung cổ để biện minh cho chiến dịch đàn áp nhập cư của chính quyền Trump.
Vance đã đưa ra một khái niệm gọi là “ordo amoris”, cho rằng mọi người nên ưu tiên gia đình, hàng xóm và cộng đồng của mình hơn là dành cho “một người lạ sống cách xa hàng nghìn dặm”.
Trên nền tảng mạng xã hội X, Hồng y Prevost đã đăng lại một bài viết của tờ National Catholic Reporter với tiêu đề: “JD Vance đã sai: Chúa Giêsu không yêu cầu chúng ta xếp hạng tình yêu của mình dành cho người khác”.
Trong một bài đăng lại khác, ông dường như đặt câu hỏi về việc chính quyền Trump "trục xuất bất hợp pháp" một cư dân Hoa Kỳ có nguồn gốc Salvador.
Người đàn ông 69 tuổi này được những người đồng cấp mô tả là giản dị và kín đáo, đã dành hơn hai thập kỷ ở Peru với tư cách là một nhà truyền giáo và thậm chí đã nhập quốc tịch Peru.
Ông chỉ được Đức Giáo hoàng Francis phong làm hồng y vào năm 2023.
Nhưng ông có thể được 133 hồng y đang ẩn náu bên trong Nhà nguyện Sistine coi là sự lựa chọn sáng suốt, và có thể đóng vai trò là lá chắn đạo đức chống lại chính quyền Trump.
Xuất hiện trên ban công của Vương cung thánh đường Thánh Peter trước đám đông khổng lồ, Đức Giáo hoàng Leo XIV tuyên bố: “Hòa bình cho tất cả mọi người” trong những lời đầu tiên của ngài với tư cách là nhà lãnh đạo của 1,4 tỷ người Công giáo trên thế giới.
“Nhân loại cần Chúa Kitô như một cây cầu để được Thiên Chúa và tình yêu của Người chạm đến. Hãy giúp chúng tôi, và giúp đỡ lẫn nhau, xây dựng những cây cầu,” ông nói với đám đông phấn khích.
Phát biểu bằng tiếng Ý, ngài nói với đám đông khổng lồ : “Chúng ta có thể cùng nhau bước đi về quê hương mà Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta.” Sau đó, ngài chuyển sang tiếng Tây Ban Nha để cảm ơn giáo phận cũ của mình ở Peru.
Sự phấn khích về cuộc bầu cử Giáo hoàng mới đặc biệt được cảm nhận ở người Mỹ, vui mừng
khi một hồng y Hoa Kỳ được chọn Tín dụng : Dylan Martinez/Reuters
Việc bầu ông làm vị giáo hoàng tối cao diễn ra vào cuối ngày thứ hai của mật nghị, với làn khói trắng bốc lên từ ống khói của Nhà nguyện Sistine lúc 6 giờ 07 phút tối giờ địa phương, báo hiệu rằng các hồng y đã lựa chọn được giáo hoàng thứ 267.
Ông được bầu sau bốn vòng bỏ phiếu kín của 133 hồng y đủ điều kiện bỏ phiếu.
Ông cần ít nhất 89 phiếu bầu – hai phần ba số phiếu bầu của mật nghị – để thành công.
Khi làn khói trắng bốc lên từ ống khói, hàng ngàn người bắt đầu chạy về phía Quảng trường Thánh Peter để mong được nhìn thấy giáo hoàng mới.
Một số người nhảy qua các rào chắn kim loại, những người khác dắt theo con cái của họ, trong khi các linh mục giúp những người ốm yếu và người già nhanh chóng đi qua Via della Conciliazione, đại lộ rộng lớn dẫn từ Sông Tiber đến Vatican. Đám đông reo hò và vỗ tay khi tiếng chuông lớn của Vương cung thánh đường Thánh Peter vang lên.
Việc lựa chọn Giáo hoàng mới khiến những người theo dõi Vatican bất ngờ vì ông không nằm trong số những ứng cử viên sáng giá.
Thomas Reese, một linh mục Dòng Tên người Mỹ, nhà phân tích và là tác giả của Inside the Vatican, nói với The Telegraph: “Đây là một bất ngờ lớn. Nó cho thấy các hồng y Mỹ Latinh đã đoàn kết ủng hộ ngài và thúc đẩy việc bầu ngài làm giáo hoàng.
“Họ coi ngài là một trong số họ vì ngài là một linh mục và giám mục ở Châu Mỹ Latinh và đã sống ở đó rất nhiều năm. Ngài không chỉ là một người Mỹ, ngài là một giáo hoàng của toàn Châu Mỹ. Ngài được biết đến là một người mục tử, biết lắng nghe. Tôi nghĩ ngài sẽ tiếp nối Đức Giáo hoàng Phanxicô.”
Đức Tân Giáo hoàng vẫy tay chào đám đông reo hò tại
Quảng trường Thánh Peter Tín dụng : Vatican/Francesco Sforza/Reuters
Một người trong Vatican cho biết: "Ông ấy không phải là một trong những ứng cử viên sáng giá, nhưng ông ấy biết tất cả mọi người, ông ấy đã dành nhiều năm làm nhà truyền giáo, ông ấy biết nhiều ngôn ngữ. Thời gian ở Peru có nghĩa là ông ấy là một trong những hồng y người Mỹ ít 'Mỹ' nhất. Nhưng ông ấy hiểu nước Mỹ và ông ấy có thể nói chuyện với đất nước, điều này rất quan trọng trong thời đại Trump."
Tuy nhiên, giống như nhiều hồng y Công giáo khác, Đức Giáo hoàng mới cũng bị chỉ trích vì cách xử lý các linh mục bị cáo buộc lạm dụng tình dục.
Tại thành phố Chicago quê hương ông, những người vận động cho rằng ông đã không cảnh báo một trường tiểu học Công giáo rằng một linh mục mà các nhà lãnh đạo Giáo hội xác định đã lạm dụng tình dục các bé trai đang sống trong một tu viện gần đó.
Và một phụ nữ trong giáo phận Chiclayo của ông ở Peru, người cho biết bà và hai phụ nữ khác đã bị hai linh mục xâm hại tình dục khi còn là trẻ gái, đã cáo buộc ông xử lý sai cuộc điều tra về vụ án.
Giáo phận Chiclayo cho biết đức hồng y đã mở một cuộc điều tra, nhưng sau đó đã đóng lại theo lệnh của Vatican.
Nhóm vận động Mạng lưới những người sống sót sau vụ lạm dụng tình dục của linh mục (SNAP) cho biết: "Các nạn nhân đã khiếu nại rằng ngài không mở cuộc điều tra, gửi thông tin không đầy đủ đến Rome và giáo phận đã cho phép linh mục tiếp tục cử hành thánh lễ sau khi họ khiếu nại".
Đức Hồng y Robert Prevost đã tham dự thánh lễ
khai mạc mật nghị hồng y vào hôm thứ tư. Tín dụng : Murad Sezer/Reuters
Nhóm vận động Mạng lưới những người sống sót sau vụ lạm dụng tình dục của linh mục kêu gọi giáo hoàng mới có hành động cụ thể để ngăn chặn nạn lạm dụng tình dục của giáo sĩ, từ việc thiết lập luật không khoan nhượng hoàn cầu cho Giáo hội Công giáo đến việc thành lập quỹ bồi thường cho những người sống sót sau nạn lạm dụng.
Các nhà lãnh đạo thế giới đã gửi lời chúc mừng về cuộc bầu cử của ông.
Ông Trump đã đăng trên nền tảng Truth Social của mình: “Xin chúc mừng Đức Hồng y Robert Francis Prevost, người vừa được bổ nhiệm làm Giáo hoàng. Thật vinh dự khi biết rằng ngài là Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên. Thật phấn khích và thật là vinh dự lớn cho đất nước chúng ta. Tôi mong được gặp Giáo hoàng Leo XIV. Đó sẽ là một khoảnh khắc rất có ý nghĩa!”
Tổng thống Hoa Kỳ đã bị nhiều người Công giáo lên án vì gần đây đã đăng một hình ảnh AI về chính ông mặc trang phục giáo hoàng và nói đùa về việc "tranh cử giáo hoàng".
Volodymyr Zelensky, tổng thống Ukraine, cho biết ông hy vọng Giáo hoàng sẽ "tiếp tục ủng hộ" chống lại hành động xâm lược của Nga.
Ông cho biết: “Ukraine đánh giá cao lập trường nhất quán của Tòa thánh trong việc duy trì luật pháp quốc tế, lên án hành động xâm lược quân sự của Liên bang Nga đối với Ukraine và bảo vệ quyền của thường dân vô tội”.
“Vào thời điểm quyết định này đối với đất nước chúng tôi, chúng tôi hy vọng Vatican sẽ tiếp tục hỗ trợ về mặt đạo đức và tinh thần cho những nỗ lực của Ukraine nhằm khôi phục công lý và đạt được hòa bình lâu dài.”
Ngài Keir Starmer ca ngợi việc bầu Giáo hoàng Leo XIV là “khoảnh khắc vui mừng sâu sắc đối với người Công giáo” trên toàn thế giới.
Thủ tướng phát biểu: “Như triều đại Giáo hoàng Francis đã chứng minh, Tòa thánh có vai trò đặc biệt trong việc tập hợp mọi người và các quốc gia lại với nhau để giải quyết các vấn đề lớn của thời đại chúng ta; đặc biệt là về biến đổi khí hậu, xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy hòa bình và công lý trên toàn thế giới”.
“Tôi mong muốn được gặp Đức Thánh Cha và tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Giáo hội Công giáo tại Vương quốc Anh và trên toàn thế giới để thúc đẩy các giá trị chung và lợi ích chung của chúng ta.”
------------------
_ Tác giả Nick Squires ở Thành phố Vatican; Robert Mendick Phóng viên trưởng.
_ Trần HSa lược dịch từ The Telegraph... 09/05/ 2025.
