Bị Trump bỏ qua, Israel thất vọng nhưng im lặng
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nói chuyện với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong một cuộc họp mà ông Trump tuyên bố các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran,
Washington, Hoa Kỳ, ngày 7 tháng 4 năm 2025. REUTERS / Kevin Mohatt
Tác giả James Mackenzie....15/ 05 / 2025... Reuters.
Tóm tắt
_ Trọng tâm của Trump ở Trung Đông chuyển sang các thỏa thuận kinh doanh vùng Vịnh.
_ Chính phủ cánh hữu của Thủ tướng Netanyahu mâu thuẫn với một số thay đổi chính sách của Hoa Kỳ.
_ Quan hệ Mỹ-Israel mạnh mẽ nhưng các ưu tiên khác nhau là rõ ràng, các nhà quan sát cho biết.
JERUSALEM, ngày 14 tháng 5 (Reuters) – Chính phủ cánh hữu của Israel đã duy trì sự im lặng ngoại giao trong tuần này, khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tung ra một loạt các thông báo đã làm lung lay các giả định của Israel về vị thế của đất nước họ với đồng minh quan trọng nhất của mình.
Quyết định của Trump bỏ qua Israel trong chuyến thăm Trung Đông hiện nay đã được coi là một dấu hiệu cho thấy chính quyền của ông ngày càng tập trung vào các thỏa thuận kinh doanh béo bở với các nước vùng Vịnh giàu có, bao gồm cả Qatar, nước mà các quan chức Israel từ lâu đã cáo buộc giúp đỡ Hamas.
Ngay cả trước khi chuyến đi bắt đầu, Israel đã lo lắng về các cuộc đàm phán của Mỹ với kẻ thù không đội trời chung Iran, và về quyết định của Trump ngừng ném bom Houthi ở Yemen, bất chấp quyết tâm của nhóm do Iran hậu thuẫn này vẫn tiếp tục các cuộc tấn công tên lửa của nó chống lại riêng Israel.
Các quan chức Israel sau đó buộc phải đứng sang bên và theo dõi khi Hoa Kỳ đàm phán để đạt được một thỏa thuận với nhóm chiến binh Palestine Hamas nhằm đưa Edan Alexander, con tin Mỹ cuối cùng còn sống sót ở Gaza về nước.
Kể từ đó, họ đã phải lắng nghe khi ông Trump tuyên bố chấm dứt các biện pháp trừng phạt đối với Syria và kêu gọi bình thường hóa quan hệ với chính phủ mới ở Damascus, mà Israel coi là một chế độ thánh chiến hầu như không được ngụy trang.
Ngay cả khi ông Trump phát biểu tại Riyadh hôm thứ Ba, tuyên bố công nhận thỏa thuận ngừng bắn với Houthi, truyền thông Israel lưu ý rằng còi báo động đã vang lên ở các khu vực trên khắp Israel bao gồm Jerusalem và Tel Aviv, khi một tên lửa từ Yemen hướng về phía họ.
Những người ủng hộ các con tin Israel bị bắt cóc trong cuộc tấn công vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 của Hamas, tham gia vào một cuộc biểu tình yêu cầu trả tự do cho tất cả các con tin
và chống lại chính phủ Israel và Thủ tướng Benjamin Netanyahu, ở Tel Aviv, Israel, ngày 10 tháng 5 năm 2025. REUTERS/Ronen Zvulun
Bản thân ông Trump đã gạt bỏ bất kỳ đề xuất nào về việc cắt đứt với Israel, nói với các phóng viên đi cùng ông ở vùng Vịnh rằng, chuyến thăm của ông cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho một quốc gia mà cho đến nay coi ông là một trong những người ủng hộ trung thành nhất.
"Điều này tốt cho Israel, khi có mối quan hệ như tôi có quan hệ với các nước này; các nước Trung Đông, về căn bản là tất cả các nước ấy", ông nói.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho đến nay vẫn chưa đưa ra bình luận nào, ngoài việc cảm ơn Trump vì đã giúp trả tự do cho Alexander.
Nhưng ông đã phải đối mặt với nhận thức rộng rãi của công chúng rằng Israel, vốn đã chịu áp lực quốc tế về cuộc chiến Gaza, vốn đã cản trở hy vọng bình thường hóa quan hệ với Ả Rập Saudi, đã bị bỏ lại phía sau.
"Trung Đông đang trong quá trình được định hình lại trước mắt chúng ta, thông qua một loạt các thỏa thuận và các cuộc họp, trong khi Israel vẫn (trong trường hợp tốt nhất) là một nhà quan sát bên lề", Yoav Limor, một nhà bình luận của tờ Israel Hayom cánh hữu viết.
CÁC ƯU TIÊN KHÁC NHAU.
Netanyahu, hiện đang bị xét xử về các cáo buộc tham nhũng mà ông phủ nhận, không giấu giếm sự ưa thích của mình đối với Trump so với người tiền nhiệm ở Tòa Bạch Ốc, Joe Biden, người đã giữ lại một số lượng đạn dược hạng nặng và áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với một số người định cư Israel bạo lực.
Ông phải đối mặt với áp lực từ cả những người có đường lối cứng rắn theo tôn giáo-dân tộc chủ nghĩa trong chính phủ của ông, những người đã khăng khăng tiếp tục cuộc chiến ở Gaza cho đến khi cuối cùng Hamas thất bại, và công chúng Israel ngày càng mệt mỏi với một cuộc xung đột đã kéo dài hơn 18 tháng. Cho đến nay, ông đã đứng về phía những người theo đường lối cứng rắn.
Nhưng các sự kiện trong hai tuần qua cho thấy có một "sự khác biệt rõ ràng về các ưu tiên" và sự đối xử đặc biệt từ các chính quyền Mỹ mà Israel thường được hưởng, có thể không được áp dụng, Jonathan Panikoff, cựu phó sĩ quan tình báo quốc gia Mỹ về Trung Đông cho biết.
"Trump rõ ràng quyết tâm tiến tới một chương trình nghị sự tập trung vào giao dịch, thương mại và đầu tư", Panikoff, hiện đang làm việc tại Hội đồng Đại Tây Dương ở Washington, nói.
"Nếu các vấn đề chính trị hoặc an ninh truyền thống mà Mỹ và Israel luôn phối hợp chặt chẽ trong lịch sử không phù hợp với các ưu tiên của Trump, thì ông ấy sẽ tiếp tục với chúng."
Những người ủng hộ các con tin Israel bị bắt cóc trong cuộc tấn công vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 của Hamas, tham gia vào một cuộc biểu tình yêu cầu trả tự do cho tất cả các con tin
và chống lại chính phủ Israel và Thủ tướng Benjamin Netanyahu, ở Tel Aviv, Israel, ngày 10 tháng 5 năm 2025. REUTERS/Ronen Zvulun
Trong khi nhấn mạnh rằng quan hệ Mỹ-Israel vẫn bền chặt, các quan chức chính quyền Trump đôi khi đã bày tỏ sự thất vọng với Netanyahu khi tổng thống tìm cách thực hiện lời hứa trong chiến dịch tranh cử của mình là nhanh chóng chấm dứt các cuộc chiến ở Gaza và Ukraine.
Họ muốn Netanyahu làm việc chăm chỉ hơn để đạt được thỏa thuận ngừng bắn và thỏa thuận con tin với Hamas, và cũng tỏ ra ít ủng hộ bất kỳ cuộc tấn công nào của Israel vào các cơ sở hạt nhân của Iran trong khi Mỹ theo đuổi một giải pháp ngoại giao.
Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia của Tòa Bạch Ốc James Hewitt cho biết chính quyền đang tiếp tục làm việc với Israel để trả tự do cho 58 con tin còn lại bị giam giữ ở Gaza, và tăng cường an ninh khu vực ở Trung Đông.
"Trong lịch sử, Israel không có người bạn nào tốt hơn Tổng thống Trump", ông nói.
Những người theo đường lối cứng rắn trong chính phủ Israel, những người từng vui mừng trước thông báo của Trump về kế hoạch dọn sạch dân số Palestine ở Gaza, và phát triển vùng ven biển thành một khu nghỉ mát bên bờ biển, phần lớn đã im lặng và các quan chức Israel đã cẩn thận để tránh bất kỳ lời chỉ trích nào đối với chính quyền Mỹ.
"Hoa Kỳ là một quốc gia có chủ quyền", một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao cho biết trong tuần này, khi được hỏi liệu có lo ngại rằng Israel đã bị gạt ra ngoài lề vì việc trả tự do cho Alexander hay không. "Đối thoại thân mật" của Israel với Hoa Kỳ sẽ được tiến hành "trực tiếp chứ không phải thông qua các phương tiện truyền thông".
Một nhóm Israel đã được cử đến Doha để tham gia các cuộc đàm phán ngừng bắn do đặc phái viên của ông Trump Steve Witkoff điều phối, nhưng các lực lượng Israel đã tăng cường các cuộc tấn công ở Gaza, giết chết hàng chục người Palestine hôm thứ Tư.
Bản thân Netanyahu đã ra hiệu cho Israel - quốc gia đã công bố kế hoạch tăng cường chiến dịch ở Gaza vào đầu tháng này - sẽ bám sát mục tiêu chiến tranh của mình, bao gồm cả việc giải thể Hamas với tư cách là một thế lực quân sự và có chính quyền.
"Israel sẽ không dừng lại và sẽ không đầu hàng", ông nói vào thứ Tư.
----------------------
_ Tác giả James Mackenzie....| Báo cáo bổ sung của Matt Spetalnick ở Washington; Chỉnh sửa bởi Toby Chopra
_ Trần HSa lược dịch từ Reuters.... 15/5/2025.
