Trump và nghệ thuật rút lui.

 Thiệt hại về danh tiếng đối với Fed và tài sản của Hoa Kỳ sẽ không dễ dàng được phục hồi.

Tổng thống Donald Trump và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đứng bên phải, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đứng bên trái. Không ai khôn ngoan hơn ai trong việc coi lời nói của tổng thống là đúng sự thật, như một chiến lược để giành được sự nhượng bộ, hay một điều gì đó ở giữa © Evan Vucci/AP

Ban biên tập FT...23/4/2025....Financial Times.

Tuần trước, Donald Trump cho biết việc bãi nhiệm chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ "không thể diễn ra đủ nhanh". Mong muốn của tổng thống sa thải Jay Powell  trước khi nhiệm kỳ của ông tại Fed kết thúc vào tháng 5 năm 2026, sau đó đã được Kevin Hassett, giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia xác nhận, Hassett  cho biết chính quyền sẽ "tiếp tục nghiên cứu" cách bãi nhiệm ông Powell. Đó là khoảnh khắc báo động đối với các học giả về hiến pháp và các nhà đầu tư. Nhưng vào hôm thứ Ba, tổng tư lệnh đã nói với các phóng viên rằng ông "không có ý định" sa thải Powell. Đây không phải là lần đầu tiên Trump nói điều gì đấy rồi sau đó rút lại  — và có lẽ cũng không phải là lần cuối cùng.

Điều gì giải thích cho sự quay ngược này? Con đường pháp lý để loại bỏ chủ tịch Fed vẫn còn mơ hồ. Nhưng sự hỗn loạn xảy ra trên thị trường tài chính có nhiều khả năng là nguyên nhân hơn. Sau khi Trump chế giễu Powell vào thứ Hai thông qua nền tảng Truth Social của ông, S&P 500, giá đồng đô la và Kho bạc Hoa Kỳ đều giảm mạnh. Các ngân hàng trung ương độc lập có uy tín và thành tích, đã thiết lập việc duy trì sự ổn định giá cả và neo giữ dự kiến lạm phát. Tuy nhiên, các cuộc tấn công liều lĩnh của Trump đã gieo rắc nghi ngờ về khả năng Fed bảo vệ được sự độc lập của họ. Sau bình luận hòa giải hơn của tổng thống, thị trường đã phục hồi . Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, người muốn giữ lợi suất Kho bạc dài hạn ở mức thấp, có thể đã đóng một vai trò.

Thật nhẹ nhõm khi Trump dường như đã gạt sang một bên, tạm thời, bất kỳ kế hoạch nào nhằm loại bỏ Powell. Fed đang ở thời điểm khó xử trong chu kỳ thiết lập lãi suất của họ. Tính liên tục là quan trọng. Ngân hàng trung ương, có thể hiểu được, đang giữ nguyên lãi suất khi cố gắng cân nhắc những tác động đình trệ lạm phát từ chương trình nghị sự bảo hộ của Trump. Việc cắt giảm lãi suất ngay bây giờ, như mong muốn của tổng thống, có thể tạo thêm áp lực lạm phát khi thuế nhập khẩu cao hơn xâm nhập vào nền kinh tế Hoa Kỳ. Nhưng nếu tác động tiêu cực của thuế quan đối với tăng trưởng là quá lớn thì việc cắt giảm lãi suất có thể sẽ diễn ra. Chương trình nghị sự thuế quan dừng-khởi động của Trump chỉ khiến cho phép tính của Fed trở nên khó khăn hơn.

Thật vậy, đã có một sự thay đổi đột ngột hơn nữa từ Tòa Bạch Ốc vào hôm thứ Ba. Bessent cho biết cuộc chiến thương mại với Trung Quốc là "không bền vững", và tổng thống tuyên bố rằng ông sẽ đạt được một thỏa thuận để giảm thuế đối với quốc gia này "một cách đáng kể". Điều này đánh dấu một sự xuống thang đáng kể sau nhiều tuần có những luận điệu gay gắt chống lại Bắc Kinh. Ngay cả sau khi tổng thống trì hoãn các mức thuế "có đi có lại" của mình — sau những biến động của thị trường và lời khuyên của Bessent — các nhà đầu tư vẫn lo ngại rằng mức thuế quan thực tế của Hoa Kỳ sẽ vẫn ở mức cao do mức thuế ba chữ số đối với Trung Quốc.

Sau đó, thật hấp dẫn khi tin rằng thị trường và Bộ trưởng Tài chính có thể kiểm soát các kế hoạch kinh tế cực đoan nhất của tổng thống. Nhưng đó là suy nghĩ viển vông. Chính quyền đã quyết định điều chỉnh hướng đi chỉ sau khi phá hủy hàng nghìn tỷ đô la tài sản và gây ra sự bất an trên thị trường trái phiếu chính phủ Hoa Kỳ. Bản thân Tòa Bạch Ốc dường như cũng không thể theo kịp tổng thống.

Mối lo ngại về tính độc lập của Fed cũng không được giải quyết. Trump đã khiêu khích ngân hàng trung ương kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông. Những lời chỉ trích công khai của ông không dễ bị lãng quên. Với nhiệm kỳ chủ tịch của Powell kết thúc vào năm tới, thị trường sẽ lo lắng rằng việc tổng thống đề cử người kế nhiệm Powell  có thể dễ dãi hơn. Điều đó đủ để các nhà đầu tư nghi ngờ về uy tín liên tục của Fed và làm tăng dự kiến lạm phát.

Gần 100 ngày trong nhiệm kỳ thứ hai, không ai — có lẽ ngay cả những cố vấn thân cận nhất của ông — khôn ngoan hơn ai ở việc có nên coi lời nói của tổng thống là đúng với giá trị thực tế, như một chiến lược để giành được sự nhượng bộ, hay một điều gì đó ở giữa. Hiện tại, các chính sách rút lui và hoãn lại của Tòa Bạch Ốc mang lại sự cứu trợ tạm thời cho thị trường. Nhưng tính khó đoán của tổng thống đã làm suy yếu danh tiếng của các tài sản và tổ chức của Hoa Kỳ. Sẽ không dễ để đảo ngược điều đó. 

------------------

_ Ban Biên tập FT.

_ Trần HSa lược dịch từ Financial Times... 24/4/2025.